Sporu Aç Karnına Mı Yoksa Tok Karnına mı Yapmalıyım?
(Can Bey, 20 Yaşında, Öğrenci, İstanbul )
Fazla kilolarından kurtulmak isteyen kişiler kimi zaman aç karnına spor yapabiliyorlar. Peki aç karnına spor yapmak gerçekten daha çok kalori yakımına sebep oluyor mu?
Tok karnına spor yapıldığı zaman mide krampları yaşamaktan çekinen kişiler aç karnına spor yapabilmektedir. Fakat özellikle sabah aç karnına spora başlanıldığı zaman vücudun kan şekeri seviyesi çok düşük olur. Vücut enerji kaynağı olarak şekeri kullanamıyor, yağı vücuttan çıkarıp yakmak daha zor olduğu için en kolay yol olarak kasları enerji eldesinde kullanıyor. Yaklaşık olarak ilk 20 dakika geçtikten sonra yağları kullanmaya başlıyor. Dolayısıyla aç karnına spor önerilmediği gibi yüklü bir yemekten hemen sonra da spor yapmak doğru değildir. Yemekten hemen sonra sindirim sisteminiz çalışmaya başlar ve kan dolaşımı yoğunluklu olarak bu sistem etrafında olur. Zaten iş yükü olan sisteme siz bir de spor yaparak ekstra yük bindirirseniz kalp ve damar sisteminizi zorlamış olursunuz. Bu yüzden en ideali yemeklerden ortalama iki saat kadar sonra spor yapmalısınız.
Gebelik Döneminde Somon Yiyebilir miyim?
(Ayşe Hanım, 29 Yaşında, Öğretmen, İstanbul)
Sağlıklı bir protein kaynağı olan balığı herkesin tüketmesi önerilirken, hamilelerde bu durum biraz farklılık gösteriyor. Gebelik döneminde yüksek civa barındıran balıkların sık tüketilmemesi gerektiği vurgulanmaktadır. Yapılan araştırmalar yüksek miktarda civaya maruz kalmanın fetusun beyin ve sinir sistemi gelişimini olumsuz etkilediğini ortaya koymuştur. Gebelik döneminde somon, ton balığı, sardalya, beyaz balık, alabalık ve uskumru gibi balıkları tüketebilirsiniz.
Az Uyumak Kilo Aldırır mı?
(Eda Hanım, 35 yaşında, Tercüman, İstanbul)
Günümüzde insanların daha az uyuyup daha çok kilo aldıkları gözlemleniyor. Bunun nedeni günde 5-6 saatten az uyunulması halinde iştah üzerinde etkili olan hormonların seviyelerinde bir düşüş yaşanıyor olması. Böylece açlık hissi tetiklenmiş oluyor. Geç saatlere kadar televizyon ve bilgisayar karşısında zaman geçirmek de hormon seviyelerinde düşüşe neden olarak açlık hissini arttırıyor. Gece tüketilen besinler ise vücutta enerji olarak harcanamadığından depolanarak kiloya dönüşüyor. İngiltere’de yürütülen araştırmalara göre; 7 saatten az uyuyanlar, ertesi gün ortalama 385 kalori daha fazla tüketiyor. 18 – 64 yaş aralığı için günde 7 ile 9 saat uyku öneriliyor.
Light ürün zayıflatır mı?
(Hakan Bey, 33 yaşında, İşletme Sahibi, İstanbul)
Kilo vermeye niyetlenildiği andan itibaren light yiyecek alma merakı başlamaktadır. Bilinenin aksine light ürünler ile diğer ürünler arasında pek farklılık yoktur. Light ürünler zayıflatmaz yalnızca daha az kalori almanıza yardımcı olur. Kişinin gün içinde alması gereken kalori miktarı bellidir. Light ürün kullanmanıza rağmen bu kalorinin üzerine çıkarsanız kilo alırsınız. Bunun yerine en doğal gıdalarla ihtiyacınızın altında bir kalori ile beslenip sağlıklı bir şekilde kilo verebilirsiniz.
Çay yemekten ne kadar süre sonra içilmelidir?
(Filiz Hanım, 50 yaşında, Diş Hekimi, Antalya)
Ülkemizde kültürel olarak yemekten hemen sonra çay içme alışkanlığı bulunmaktadır. Fakat çayın içerisinde bulunan “tanenler” demire bağlanarak emilimini azaltıyor. Bu nedenle demir eksikliği olan kişilerin yemekten hemen sonra çay tüketmemeleri gerekmektedir. Özellikle kadınlarda demir eksikliğine bağlı kansızlık daha yaygın olduğu için bu konuda daha dikkatli olunmalıdır. Çayın bu etkileri göstermemesi icin yemeklerden 1-2 saat kadar sonra içilmesi daha uygundur.
İftar sonrası oluşan tatlı ihtiyacımı nasıl giderebilirim?
(İlknur Hanım, 45 yaşında, Bankacı, İstanbul)
16 – 17 saatlik açlık süresinden sonra kan şekerinin düşmesiyle beraber vücudun doğal bir tepkisi olarak tatlı isteği oluşmaktadır. İftardan sonra yapacağınız ara öğün tatlı krizleriniz ile başa çıkmakta yardımcı olacaktır. Bu ara öğünde hurma-kayısı gibi tatlılık oranı yüksek meyveler ile ceviz, fındık, badem gibi kuruyemişleri birlikte tüketebilirsiniz. Bunların yerine bu ara öğününüzü haftada bir defa 1-2 top sade dordurma ya da sütlü tatlı şeklinde de tercih edebilirsiniz fakat bunların dışında kaçamak yapılması halinde ise kaçamağınızın ardından en az 30-40 dakika orta tempolu yürüyüş yağ yakımınıza yardımcı olacaktır.
Paketlenmiş gıdaları kalorisine bakarak ara öğünde yiyebilir miyim?
(Yeliz Hanım, 21 yaşında, Öğrenci, İstanbul)
Genel olarak paketlenmiş gıdalardan uzak durmakta fayda var. Sağlıklı beslenme veya zayıflama menülerimizde önemli olan tek şey gıdaların kalorisi değil. Menülerinizi hazırlarken önceliğimiz sağlığınız. Paketlenmiş gıdaların raf ömrünün uzun olması için bu ürünler genelde işlemden geçmektedir veya bu ürünler koruyucu maddeler içermektedir. Bu yüzden paketlenmiş gıdaları zorunlu kalmadıkça tüketmiyoruz, sizin tüketmenizi de önermiyoruz.
Diyetisyen P. Seda Cengiz tarafından cevaplandı.
İnsülin direnci nedir?
(Cem Bey, 23 yaşında, Öğrenci, İzmir)
İnsülin direnci kan şekerini kontrol etmek için salgılanan insülinin etkisini göstermesindeki zorluk olarak tanımlanabilir. Normal şartlarda vücut şekeri 1 ünite insülin ile kontrol altına alabiliyorken insülin direnci olan hastalarda vücut 2-3 ünite insülin salgılamak durumunda kalır. İnsülin direnci arttıkça, şeker kontrolünü sağlamak için salgılanan insülin de artmış olur.
İnsülin direncinin belirtileri nelerdir?
(Cem Bey, 23 yaşında, Öğrenci, İzmir)
İnsülin direncinin belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Yemekten sonra şekerin kontrolsüz olarak düşmeye başlamasıyla el titremesi, terleme,
Karbonhidrat açısından zengin bir yemek sonrası veya şekerli bir gıda yedikten sonra gereğinden fazla ağırlık hissi, uyku hali oluşması,
Mide kazınması şikayetleri,
Kilo alımının kontrol edilememesi,
Sık tatlı yeme isteği,
Yorgunluk hissi,
Bel çevresinin giderek genişlemesi,
Karaciğer yağlanması.
Spor yapmaya vaktim yok, bu şekilde zayıflamam mümkün mü?
(Ayşe Hanım, 36 yaşında, Muhasebe, İstanbul)
Zayıflama sürecinde işin %70’i sağlıklı beslenmeye %30’u spora dayalıdır. Hareket düzeyinin artması kilo verme sürecini kolaylaştırır fakat sadece beslenmenizde var olan bazı yanlışları düzeltmekle bile kilo vermeniz mümkündür.
Diyetisyen P. Seda Cengiz tarafından cevaplandı.
Sporcularda protein ihtiyacı ne kadardır?
(Eyüp Bey, 31 yaşında, Yönetici, İstanbul)
Sporcuların alması gereken protein miktarı yaptıkları spor branşına göre değişiklik göstermektedir. Sporcunun yaptığı sporun türü ve sıklığı alması gereken protein miktarını belirlemede önemlidir. Sağlıklı bir insanın yaşamını sürdürmesi için kilogramı başına 0,8-1 gram protein alması yeterli iken bu sporcularda biraz daha fazla olabilmektedir.
Çocuğum sebze yemiyor, ne yapmalıyım?
(Sevgi Hanım, 32 yaşında, Ev Hanımı, İstanbul)
Neredeyse bütün çocuklar sebze grubu besinleri yemeyi reddederler veya severek yemezler. Çocuklarınızı sebze tüketimine alıştırmak için evde sıklıkla sebze yemeği pişiriniz, ailecek sofrada sebze tüketiniz, çiğ sebzeyi şekiller vererek dilimleyebilir, küçük parçalar halinde, çubuk şeklinde, halkalar şeklinde servis edebilirsiniz. Her yöntemi denemenize rağmen çocuğunuz hala sebze tüketmiyorsa sebzeleri çorbalarına, makarnasına garnitür olarak ekleyebilirsiniz.
Menopozdan sonra vücut şeklim çok değişti, beslenme alışkanlıklarım da değişmeye başladı, önceden çok hızlı kilo verebiliyorken artık veremiyorum, ne yapabilirim?
(Zeliha Hanım, 54 yaşında, Ev Hanımı, İstanbul)
Menopoz dönemi süresince kadınlarda oluşma riski yüksek olan şişmanlık, kalp-damar hastalıkları ve osteoporoz gibi hastalıkların gelişimini engelleyen, koruyucu veya tedavi edici bir beslenme programı gereklidir.
Menopozda yeterli ve dengeli beslenme ve düzenli fiziksel aktivite ideal vücut ağırlığının sürdürülmesi; kemik ve kalp sağlığının korunması, diyabet, kanser riskinin azaltılması ve menopoz sorunlarının giderilmesi açısından önem taşır.
Diyetisyen P. Seda Cengiz tarafından cevaplandı.
Günlük olarak ne kadar su içmeliyim?
(Metin Bey, 27 yaşında, Öğretmen, İstanbul)
Her sağlıklı yetişkinin günlük su ihtiyacı minimum 1,5 litredir. Kişinin kilosu su ihtiyacını hesaplamamızda bize yol gösteren bir veridir. Günlük su ihtiyacımızı hesaplarken kilo çarpı 33 ml formülünü kullanırız. Yani 60 kilo olan biri için bu ihtiyaç 60 x 33 = 1980 ml olarak belirlenir. Bu konuda bize en güzel yol gösteren veri idrarımızın rengidir. İdrarımızın rengi ne kadar şeffafa yakınsa o kadar doğru miktarda su tükettiğimizi düşünebiliriz.
Diyetisyen P. Seda Cengiz tarafından cevaplandı.
Diyete başlamadan önce hangi tahlilleri yaptırmalıyım?
(Banu Hanım, 30 yaşında, Öğretmen, İstanbul)
Diyete başlamadan önce yapılmasını önerdiğimiz tahliller şöyledir: Glukoz (açlık), HbA1c (Glukohemoglobin), İnsulin, Kreatinin, Ürik Asit, Total Kolestrol, HDL- Kolestrol, LDL – Kolestrol, Trigliserid, AST (SGOT), ALT (SGPT), TSH, Serbest T3, Serbest T4, Kan sayım, Demir, Ferritin, Total Demir Bağlama Kapasitesi, Kalsiyum, Vitamin B12, Magnezyum, Vitamin D
Diyetisyen P. Seda Cengiz tarafından cevaplandı.
Benim çok kilom yok, 59 kiloyum 1.60 boyum var fakat inatçı bir kilom mevcut ne yapsam da veremiyorum. Tiroit hormonum da normalmiş yeni baktırdım. Sizce ne yapmam gerekir?
(Özge Hanım, 31 yaşında, Müzik Öğretmeni, İstanbul)
Boyunuza ve yaşınıza göre ideal kilonuza çok yakınsınız, kilo vermekte zorlanmanız bundan kaynaklanıyor olabilir. Son kilolar her zaman daha zor gider, çok sabır gerektirir. Bir de bu konuda beslenme ve yaşam şekliniz büyük bir rol oynuyor. Bir uzmandan yardım almanızda fayda var.
Diyetisyen P. Seda Cengiz tarafından cevaplandı.
Emzirirken yeşil çay içilir mi?
(Aysun Hanım, 25 yaşında, Ev Hanımı, İstanbul)
Emziklilik döneminde yeşil çayın anne ve bebek üzerinde oluşturacağı etkiler ile ilgili yapılmış yeterli bilimsel çalışma bulunmamaktadır. Bu yüzden bu dönemde yeşil çayı tüketmemekte yarar olduğunu düşünüyoruz.
