Vücutta Dağılımı ve Görevleri
Fosfor; kalsiyumla birlikte kemiklerin ve dişlerin oluşumunda, besin öğelerinin metabolizmasında görev alan enzimlerin yapısında bulunur ve hücre çalışması için gereklidir. Ayrıca fosfor vücut sıvılarının asit ortama dönüşümünü engeller, hücre içi ve dışı sıvıların dengede tutulmasını sağlar.
Vücuttaki fosforun %90’ı kemiklerde ve dişlerde, geri kalan %10’u ise vücut sıvılarında ve hücrelerde bulunur.
Fosfor Eksikliği
Vücuttaki fosfat miktarının normal olan seviyeden daha düşük seviyelerde olmasına fosfat eksikliği ya da hipofosfatemi adı verilmektedir. Eğer kişi günlük diyette yeterli fosfor almaz ise aşağıdaki sağlık sorunları ortaya çıkabilir:
- Anksiyete(kaygı, bunalma, sıkıntı),
- Kemik problemleri ve diş zayıflıkları,
- Çocuklarda raşitizm,
- Yorgunluk,
- Düzensiz nefes alma,
- Sinirlilik ve stres,
- Uyuşukluk,
- Deri hassasiyeti,
- Titreme, vücut dayanıklılığının azalması,
- İştah kaybı,
- Endişe ve kilo değişiklikleri görülebilir.
Bunların dışında; sert eklem ve kemik ağrısı belirtileri yaşayanabilir ve bunlara ek olarak glikoz intoleransı, düzensiz kalp atışı ve solunum zorlukları da görülebilir.
Vücutta Fosfor Fazlalığı; Fosfor vücudumuz için gerekli zorunlu olan minerallerden biridir ve vücutta en çok bulunan minerallerin kalsiyumdan sonra ikincisidir. Fosfor hücrelerin büyümesini sağlamakta ve proteinlerin sentezlenmesine etki etmektedir. Vücutta fosfor azlığı özellikle bayanlarda kemik erimesine neden olduğu gibi fosfor fazlalığının da bize kötü yönde etkileri olduğu bilinmektedir. Paratiroit hormon salgısını artırarak kemik erimesine neden olmaktadır.
Vücutta fosfor fazlalığının nedenleri;
- D vitamini fazlalığı
- Büyüme hormonu fazlalığı
- Böbrekte tübüler geri emilimin artması
- Fosforlu maddelerin tüketimi
- Kemoterapi veya aşırı yaralanmalar
- Böbrek yetmezliği
- Magnezyum eksikliği
Fosforun En Çok Bulunduğu Besinler
Protein yönünden zengin besinlerin fosfor içeriği de yüksektir. Süt ve türevleri, et ve türevleri, tavuk, balık, yumurta, tahıllar, kuru baklagiller ve yağlı tohumlar önemli fosfor kaynağı besinlerdir.
Günlük Fosfor İhtiyacı: Fosfor ihtiyacı da kalsiyum ihtiyacı kadardır. Kalsiyumun fosfora oranı diyette bire bir olmalıdır.
Yaş | Günlük Fosfor İhtiyacı |
1-10 yaş çocuk | 800 mg |
11-24 yaş | 1200 mg |
Yetişkin | 800 mg |