Kolesterol, yağa benzeyen fakat tamamen yağ olmayan bir maddedir. Yapısı ve organizmada ki görevleri yağlardan farklıdır. Kolesterol bazı hormonlar ve tüm hücrelerin yapısında bulunur. Ayrıca yağların emilimini sağlayan safranın bileşiminde yer alır.

Beyin, kalp, bağırsaklar ve karaciğer başta olmak üzere vücutta yaygın olarak bulunur. Kolesterol vücutta hormon( kortizon, cinsiyet hormonu), D vitamini ve safra asitleri üretir. Bu işlemler için kanda az miktarda kolesterol bulunması gereklidir. Eğer kanda yüksek miktarda kolesterol bulunursa kan damarlarında birikir, damarların sertleşmesine ve daralmasına(arterioskleroz) yol açar tüm bunların sonucunda kalp hastalıkları ortaya çıkmaktadır.

HDL Kolesterol: Yüksek Dansiteli Lipoprotein anlamına gelir. İYİ Kolesterol ‘dür. Damarları süpürge gibi temizler. Türk toplumunda genetik olarak düşük olduğu bilinmektedir. Yükseltmek için en iyi yol sigara içmemek ve egzersiz yapmaktır.

LDL Kolesterol: Düşük Dansiteli Kolesterol anlamına gelir. KÖTÜ Kolesterol’dür. Damarlarda birikerek tıkanma riskini arttırır. Yüksek kolesterole karşı ilk seçenek diyet ve yaşam tarzı değişikliğidir.

 

Kolesterol Niye Yükselir?

Kolesterol düzeyini etkileyen çok sayıda faktör vardır. Bu faktörlerin bazıları önlenebilir niteliktedir. Bunlardan bazıları:

1.Kalıtımsal faktörler

2.Yediğiniz gıdalar

3.Fazla Kilo

4.Yaş-cinsiyet

5.Stres gibi faktörler kolesterolü ve kötü huylu kolesterolü yükseltir.

 

Yüksek Kolesterolün Vücuda Verdiği Zararlar Nelerdir?

Kanda aşırı miktarda bulunan kolesterol yavaş yavaş (yıllar içinde) damar duvarında birikir. Bu birikim sonucu o damarda daralma, tıkanma ortaya çıkar. Bu durum bir su borusunda pisliklerin birikmesine benzetilebilir. Kolesterol hangi damarda birikmişse o damarla ilişkili sorunlar ve hastalıklar ortaya çıkar. Kolesterol yüksekliğinde belirti ve bulgular çoğu zaman ani kolesterol yükselmesine bağlı değildir, uzun süreli kolesterol yüksekliğinin damar duvarında kolesterol birikmesine yol açmasının sonucudur. Yani kolesterolünüz şu andaki değerinin 2-3 katına yükselse ve 3-4 saat yüksek kalsa bile size kısa dönemde bir zararı olmayabilir. Asıl sorun uzun süreli kolesterol yüksekliğidir.

Kalbi besleyen damarlarda (koroner arter) kolesterol birikimi bu damarlarda tıkanma ve daralmanın sonucu göğüs ağrısı, kalp krizi ve kalp yetmezliği gibi sorunlara neden olur.

Beyini besleyen boyun damarlarında kolesterol birikimi olması felçlere, konuşma bozukluklarına, dengesiz yürümeye, bilinç kaybına yol açar.

Böbrek damarlarında kolesterol birikimi yüksek tansiyon ve böbrek yetmezliğine yol açabilir.

Kolesterol yüksekliğine bağlı sorunlar ortaya çıktığı zaman hasta geç kalmış olabilir; bu nedenle kolesterol yüksekliğini önlemek, yükselmişse düşürmek çok önemlidir.

 

Kolesterolümüz Yüksekse Ne Yapmalıyız?

Önce mutlaka doktorumuza görünmeliyiz. Doktorunuz kan yağlarınızın profilini, kan tetkikleriyle ortaya çıkardıktan sonra beraberinde başka risk faktörlerinin de olup olmadığını değerlendirecek ve tedavi için ne şekilde bir yaklaşımda bulunacağını size söyleyecektir.

Tedavide birinci basamak diyettir. Diyetin özü, kolesterolden zengin gıdalardan yani hayvansal yağlar dahil olmak üzere her türlü katı yağlardan uzak durmaktır. Bitkisel yağlar (zeytinyağı, ayçiçek yağı, pamuk, mısır, fındık, soya vs) kolesterol içermediklerinden kullanılabilir. Tek başına diyet ile kan yağları her zaman istenilen düzeye indirilemeyebilir. Bu durumlarda doktorunuz gerekirse diyete ek olarak ilaç tedavisi uygulayacaktır. İlaç tedavisinin süresini doktorunuz belirleyecektir.