D Vitamini

D Vitamini

D vitamini; yağda eriyen bir vitamindir. Emilimi için yağ ve safraya ihtiyaç vardır. Balık yağı ve güneş ışığında bulunan D vitamini eksikliğinde raşitizm görülür. Raşitizmde kemik ve dişlerde bozukluk ve eğrilik görülür. Dişler geç çıkar. Kafa kemikleri yumuşar ve eğrilir. Eklemlerde şişkinlik görülür.

 

Vücut Çalışmasındaki Görevleri

En önemli işlevi kalsiyum metabolizmasını denetlemek ve düzenlemektir. Kemikler kalsiyum deposudur. Kalsiyumun kemiklere taşınmasına ve yerleşmesine yardımcı olur. Aynı zamanda fosfor metabolizmasına da yardımcı olmaktadır.

 

D Vitamini’nin faydaları nelerdir?

  • Kemiklerin gelişmesini sağlar.
  • Sinir sisteminin dengesinin sürekliliğine yardımcıdır.
  • Kolon ve meme kanseri riskini azaltır.
  • Enfeksiyonların kontrol edilmesine yardımcı olur.
  • Kalsiyum emiliminde önemli ölçüde görev alır.
  • İlerleyen yaşlarda kemik kaybının önüne geçer.
  • Yeni deri hücrelerinin oluşumunda görev alır.
  • Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
  • Kalp atışını düzenlemede yardımcıdır.
  • Raşitizmin önünde büyük engeldir.
  • Kemiklerde kalsiyumun depolanmasını sağlar.

 

D Vitamini Yetersizliğinde;

Güneş ışığını doğrudan alamayan bireylerde, hızlı büyüyen çocuklarda, az güneş alan ülkelerde, D vitamini eksikliği görülür. D vitamini yetersizliğinin yaygın olarak görülme nedeni doğal yiyeceklerde yeterince bulunmamasına bağlıdır. Eksikliğinde çocukluk çağı raşitizmi (rikets) görülür. Bu hastalıktan korunma için güneş ışınlarından yararlanmak gerekir. Pencere camları ve kapalı giysiler güneş ışınlarını engeller. Güneş ışınları dik gelmeli, her gün 15-30 dakika süre ile güneşlenme düzenli olarak yapılmalıdır. Derinin ince ya da kalın olması ve rengi önemlidir. Açık tenliler güneş ışığından daha zor D vitamini oluştururlar.

Osteomalasia erişkin dönemde görülen bir kemik hastalığıdır. Kemikler yumuşak, kalsiyum ve fosfor oranı düşüktür. Sık doğum yapan, yetersiz ve dengesiz beslenen, güneşten yararlanamayan kadınlarda görülen bir hastalıktır. Vitamin D suda erimediği için fazlası idrarla atılamaz ve bu nedenle ihtiyaçtan fazlası ve gelişigüzel alınması sakıncalıdır.

 

Eksikliği kimlerde görülür?

D vitamini eksikliğinde risk gruplarını şu şekilde sıralayabiliriz: Ağır yanık vakaları, ağır yaralanmalar, koyu cilde sahip insanlar, ileri yaşlı insanlar, aşırı kilolu kişiler, hamile kadınlar, ileri düzeyde vejetaryen diyet uygulayan kişiler, yetersiz beslenme uygulayan kişiler, alkolik kişiler ve böbrek rahatsızlığı olan insanlar.

 

D Vitamininin Fazla Alınması;

Fazla alınması eklemlerde ve yumuşak dokularda anormal kireçlenmeye neden olur. Yine çocuklarda fazla ve gelişigüzel kullanıldığında büyümede duraksama, kusma, böbreklerde taş oluşumu gözlenir.

 

D Vitaminin En Çok Bulunduğu Besinler

En önemli D vitamini kaynağı güneş ışınlarıdır. Fakat bunun dışında balık yağı, somon balığı, ton balığı, uskumru, ringa balığı, karides, istiridye gibi deniz ürünlerinde; peynir, tereyağı, yumurta gibi süt ve süt ürünlerinde ayrıca karaciğer gibi gıdalarda bulunur.

 

Günlük D Vitamini Gereksinmesi

Gebe ve emziklilerin, güneşten doğrudan yararlanamayan kişilerin D vitamini almaları veya güneş ışınlarından düzenli yararlanmaları gerekmektedir.

YAŞ Günlük D Vitamini Gereksinmesi
0-12 aylık 400 IU
1-18 yaş 600 IU
19-50 yaş 600 IU
50 yaş ve üzeri 600-800 IU
Gebelerde ve emziren anne 600IU