Vücutta yağ miktarının artışı olarak tanımlanabilen obezite yalnızca yetişkinlerde değil çocukluk çağında da sık görülen metabolik bir hastalıktır. Obezite oluşumunda temel neden kalori alımı ve kalori kullanımı arasındaki dengesizliktir. Çocukluk çağında başlayan obezite ve yarattığı insulin direnci tip 2 diyabetin çok erken yaşlarda görülmesine, çocuk ve adölesanlarda hipertansiyona ve kan yağlarında bozulmaya neden olarak metabolik sendroma yol açar. Bu durum yetişkin çağda kardiyovasküler olayların görülmesine zemin hazırlar.
Çocukluk Çağı Obezitesinin Nedenleri
Çocukluk çağı obezitesinin gelişiminde genetik ve hormonal faktörlerin yanısıra enerji içeriği yüksek besinlerin fazla tüketimi ve düşük fiziksel aktivite gibi çevresel faktörler de önemli rol oynar. Bu faktörlere göz atacak olursak:
Risk Faktörleri
Beslenme: Fast food, paketli ürünler ve yüksek karbonhidratlı atıştırmalıkların düzenli tüketimi kilo alımına neden olur. unlu mamuller ve otomat atıştırmalıkları gibi düzenli olarak yüksek kalorili yiyecekler yemek, çocuğunuzun kilo almasına neden olabilir.
Fiziksel İnaktivite: Televizyon seyretmek veya bilgisayar oyunları oynamak gibi hareketsiz etkinliklerde çok fazla zaman harcayıp egzersiz yapmayan çocukların kilo alma olasılığı daha fazladır.
Genetik Faktörler: Fazla kilolu ailelerin çocuklarında obezite daha sık görülmektedir.
Psikolojik Faktörler: Bazı çocuklar problemlerle başa çıkmak veya stres gibi duygularla başa çıkmak veya can sıkıntısı ile savaşmak için aşırı yemektedir. Bu durum obeziteyi tetiklemektedir.
Çocukluk Çağı Obezitesinin Komplikasyonları
Tip 2 Diyabet: Obezite ve hareketsiz yaşam tarzı tip 2 diyabet riskini arttırmaktadır.
Yüksek Kolesterol ve Yüksek Tansiyon: Kötü beslenme ve obezite kolesterolün ve tansiyonun yüksekliğine neden olabilir. Bu faktörler atardamarlarda plakların birikmesine, atardamarların daralmasına ve sertleşmesine neden olabilir.
Metabolik Sendrom: Obezite çocuklarda yüksek kan basıncı, yüksek kan şekeri, yüksek kan yağları, düşük HDL kolesterol ve karın bölgesinde aşırı yağlanmaya neden olur bu durumlar kalp hastalığı, diyabet veya diğer sağlık sorunlarına neden olabilir.
Astım: Fazla kilolu veya obez olan çocukların astım geçirme olasılığı daha yüksektir.
Uyku bozuklukları: Obstrüktif uyku apnesi, çocuğun nefes almasının sürekli durduğu ve uyku sırasında başladığı, potansiyel olarak ciddi bir hastalıktır ve obezite risk faktörlerinden biridir.
Karaciğer Yağlanması: Obezite ve vücut yağlarının artması karaciğer yağlanmasına neden olur ve karaciğer hasarını artırabilir.
Özgüven Eksikliği: Çocuklar sık sık aşırı kilolu akranlarıyla uğraşır veya zorbalık yaparlar; bu nedenler özgüven kaybına neden olabilir.
Depresyon: Düşük özgüven, fazla kilolu bazı çocuklarda depresyona yol açabilmektedir. ezici umutsuzluk duyguları yaratabilir.
Çocukluk Çağı Obezitesi Önlemek İçin Ne Yapabilirsiniz?
-Çocukluk çağı ve adölesanda obezite tedavisindeki temel amaç kilo vermekten ziyade beslenme ve egzersiz alışkanlığı kazandırmak olmalıdır.
-Çocuklar öğün atlamamalıdır, televizyon karşında yemek önlenmeli ve çocukların aile ile birlikte aynı sofrada yemek yemesi sağlanmalıdır.
-Çocuğun şekerli içecek tüketimini sınırlanmalıdır.
-Bol miktarda meyve ve sebze tüketilmelidir.
-Özellikle fast-food restoranlarında yemek yemek sınırlandırılmalı ve yemek yerken çocuğa daha sağlıklı seçimlerin nasıl yapılacağı ğretilmelidir.
-Porsiyon boyutlarını yaşa göre uygun şekilde ayarlanmalıdır.
-2 yaşından küçük çocuklar için TV ve diğer “ekran saatlerini” 2 saatten daha az ile sınırlandırılmalı ve 2 yaşından küçük çocukların televizyon izlemesine izin verilmemelidir.
-Çocukların yeterli uyku aldığından emin olunmalıdır.
-Yüksek enerili atıştırmalar ve abur cubur tüketimi önlenmeli sebze, meyve ve kurubaklagil gibi posalı yiyeceklerin tüketimi sağlanmalıdır.
-Şişman çocuklarda düşük enerjili, çabuk kilo verdiren diyetler uygulanmamalı, ödül olarak yüksek kalorili yiyeceklerin tüketilmesi önlenmelidir.